Big data is een enabler voor digitalisering van de gezondheidszorg – en daarmee voor betere zorg tegen lagere kosten. Maar een drijvende kracht wordt het pas met een analytics-platform dat de aanzwellende datastromen uit beeldvormende systemen, analysers én gezondheidsapps aankan, zegt Bas Idzenga, directeur Digital Health Services bij Siemens Healthineers.
De zorg digitaliseert in rap tempo. Maar daarbij lopen we steeds vaker tegen een lastig obstakel aan: er gaapt een hardnekkig gat tussen het verzamelen van data en zinvolle toepassingen ervan. De meeste ziekenhuizen hebben er nog steeds hun handen vol aan om de enorme en diverse hoeveelheden data goed te verwerken, structureel op te slaan én te integreren met bijvoorbeeld business intelligence data. Wil je in deze data-driven markt wezenlijke stappen zetten, dan is het essentieel om zeker te weten dat je de juiste data verzamelt, op het juiste moment en op de juiste plek. Alleen dan kunnen zorgaanbieders het potentieel van big data vertalen naar innovatieve, digitale (zorg) diensten die hun klinische, operationele én financiële prestaties naar een hoger plan helpen tillen.
Voorspellende zorg
Niemand weet op dit moment hoe groot het potentieel van data-analyse in de zorg werkelijk is. De grootste kans schuilt wat mij betreft in de mogelijkheid om risicofactoren rondom ziektebeelden of specifieke medische procedures beter te voorspellen en in te dammen. Daar profiteert niet alleen het zorgsysteem van, maar ook de individuele patiënt. Slimme devices, applicaties, point-of-care-systemen en monitoringstoepassingen leveren een steeds fijnmaziger totaalplaatje op van iemands eigen gezondheid en zorgbehoefte. Data die zorgaanbieders weer kunnen gebruiken om behandelingen te personaliseren en op een beter resultaat te sturen.
"Wil je in deze data-driven markt wezenlijke stappen zetten, dan is het essentieel om zeker te weten dat je de juiste data verzamelt, op het juiste moment en op de juiste plek."
Verzamelen, verbinden & delen en analyseren
Alleen, zoals ik al aangaf: de drijvende kracht achter digitale zorg is niet zozeer data zelf maar het gerichte, efficiënte en slimme gebruik ervan. Om de zorgbrede trend naar value-based healthcare te ondersteunen, hebben wij ons portfolio dan ook georganiseerd rondom drie pijlers: verzamelen, verbinden & delen en analyseren. Die laatste pijler is cruciaal: je kunt immers pas iets goed managen als je er inhoudelijk grip op hebt en het real-time kunt monitoren. Steeds vaker wordt hierbij Artificial intelligence (AI) ingezet. Zeker in de zorg is het misplaatst om de komst van AI als een voorbode van de ‘robot-apocalyps’ te beschouwen. Het is in deze sector juist een onmisbaar hulpmiddel voor clinici om data te kunnen interpreteren en evidence-based keuzes te maken. Een voorbeeld daarvan is syngo.via, een geïntegreerd beeldvormend pakket dat artsen in staat stelt om sneller dan ooit beelden van verschillende modaliteiten te bekijken en te analyseren.
Artsen vrijspelen voor zorg
En dat is nog maar het begin. Bij Siemens Healthineers zien we nog veel onontgonnen terrein in data-analyse. Vooral het verbinden van laboratorium- en beeldvormende diagnostiek biedt enorm veel potentieel. Alleen al ons eigen data warehouse wordt elk uur verrijkt met (geanonimiseerde) gegevens van meer dan 200.000 patiënten over de hele wereld. Ook hier geldt: de crux schuilt in de vraag hoe je die data vertaalt in klinische informatie – en wel zo snel en geautomatiseerd mogelijk, zodat zorgverleners geen kostbare tijd kwijt zijn aan routinetaken en zich volledig kunnen focussen op de zorg zelf. Bij Siemens Healthineers zien we dat als een cruciale taak voor onszelf: alles leveren wat nodig is om artsen in staat te stellen zo snel en accuraat mogelijk te werken, tegen lagere kosten.
Radiologen als data broker
Die ontwikkeling is op tal van terreinen in de zorg al zichtbaar. Veel zorgtaken zijn de afgelopen jaren al (deels) gedigitaliseerd. Denk aan de ontwikkeling van virtuele verplegers en doktersassistenten. Deze trend gaat verder doorzetten. De zorg staat voor de opgave om een heel nieuw type talent aan te trekken en de competenties van zittend personeel doorlopend te actualiseren en bij te sturen. Ook de rol van radiologen verandert. Zij gaan steeds meer als een data broker optreden. Radiologen beantwoorden nu dagelijks vragen die hen 15 jaar geleden simpelweg niet gesteld werden of zelfs maar gesteld kónden worden.Doordat we steeds grotere hoeveelheden data kunnen verzamelen en opslaan, reikt hun takenpakket inmiddels veel verder dan verslag doen van wat ze zien. Hun vak beweegt steeds sneller richting het voorspellen van ziektebeelden en soms zelfs het aanbevelen van concrete behandelingen, waarmee de zorg als totaal profiteert van betere beslissingen en nieuwe therapeutische mogelijkheden. Diezelfde trend zien we overigens ook binnen Siemens Healthineers. Kijkend naar het talent en de competenties binnen onze organisatie zien we een duidelijke accentverschuiving naar voorspellende en preventieve zorg, in de vorm van data-analisten en data scientists die ons in staat stellen om niet alleen data-acquisitie te versnellen maar data vooral ook meerwaarde voor patiënten te laten hebben.
‘De crux schuilt in de vraag hoe je die data vertaalt in klinische informatie – en wel zo snel en geautomatiseerd mogelijk, zodat zorgverleners geen kostbare tijd kwijt zijn aan routinetaken en zich volledig kunnen focussen op de zorg zelf.’
e-Health managen
Vergeleken met de wereld van analoge zorg waarmee velen zijn opgegroeid, is de moderne praktijk een wereld van verschil. Met nieuwe vragen en discussies, want zodra de woorden ‘digitaal’ en ‘cloud’ vallen, zijn zorgen over dataprivacy nooit ver weg. Waarmee big data en digitalisering van zorg er een belangrijke dimensie bij hebben gekregen: hoe beschermen we patiëntgegevens en hoe organiseren we goed crisismanagement in ziekenhuizen als die bescherming het onverhoopt zou laten afweten? Een complicerende factor hierbij is dat ziekenhuizen e-Health op verschillende manieren implementeren. Zelfs binnen zorginstellingen ontbreekt soms een eenduidige aanpak. Dat is op lange termijn een groot risico, waarmee veel van de potentiële voordelen van big data verloren kunnen gaan. Het is belangrijk om digitalisering binnen een ziekenhuis(groep) vanaf de eerste adoptiefase goed te managen, vanuit een helder beleid en een duidelijke visie op value-based healthcare en de rol van data daarin. Vanuit het wereldwijde klantenbestand van Siemens Healthineers kennen we de best practices op dit terrein, en zien we op dit vlak een duidelijke taak voor onszelf: samen met al onze klanten werken aan een zorgsysteem van de toekomst, op een manier die de volgende en daaropvolgende doorbraak in medische technologie mogelijk maakt.
