Prostat kanseri bakımı için klinik karar desteği Multidisipliner bakım döneminde kanıta dayalı prostat kanseri tedavisi

Philipp Grätzel von Grätz

2020-09-01

Basel Üniversite Hastanesi ürologları, hızlanan medikal gelişmeler ve multidisipliner bakım döneminde prostat kanseri için kanıta dayalı tedavi sunma zorluğunun üstesinden geliyorlar. Yapay zeka (AI) ve akıllı veri entegrasyonu sayesinde karmaşıklık ve aşırı veri yükü ile başarılı bir şekilde baş edebiliyorlar.  

Fotoğraflar: Philip Frowein

Dosyayı buradan indirebilirsiniz.

“Her bir hasta en yeni kanıta dayalı öneriler doğrultusunda tedavi görme hakkına sahiptir" diye açıklıyor Basel Üniversite Hastanesi Üroloji Bölüm Başkanı Prof. Helge Seifert. Basel Üniversite Hastanesi ürologları, prostat kanseri hastaları için bu görüş doğrultusunda beklentileri karşılamaya çalışıyorlar. Yılda yaklaşık 200 kadar yeni tanı konmuş prostat kanseri hastasını tedavi ediyorlar. Ayrıca, civar hastanelerdeki meslektaşları ve hem İsviçre hem de Almanya'daki ürologlar tarafından multidisipliner tümör konseylerinde sunulan yüzlerce konsültasyon vakasını değerlendiriyorlar. 

Professor Helge Seifert, MD, Head of Urology at USB, wants to give evidence-based treatment to every prostate cancer patient.

Seifert'e göre, her bir prostat kanseri hastasına kanıta dayalı tedavi sunmak kolay görünse de gerçekte durum böyle değil: "Çeşitli kurumların bakım standartlarında çok büyük farklılıklar olduğunu görüyoruz." Basel Üniversite Hastanesinden uzman ürolog Christian Wetteraurer, klinik uygulamalardaki bu farklılıkların en önemli sebebinin bilginin aşırı yüklenmesi olduğunu belirtiyor: "Prostat kanseri hastaları için klinik kararlar alırken değerlendirmemiz gereken verinin miktarı katlanarak artıyor. Bu durum ürologların güncel bilgilere hakim olmasını zorlaştırmaktadır."

Üniversite hastanelerine oranla daha az sayıda personelle çalışan daha küçük kurumlar için aşırı bilgi yüklenmesi ile baş etmek özellikle zorlayıcı olabilir. Seifert'e göre, haftalık multidisipliner tümör konseyi toplantılarının gittikçe daha uzun sürmesi ve hastaları bu toplantılara hazırlamanın her zamankinden daha çok zaman alması, Basel Üniversite Hastanesi gibi alanında uzman hastaneler için bile önemli bir zorluk oluşturmaktadır: "Multidisipliner tümör konseyleri haftada bir gerçekleşiyor ve düzenli olarak esas çalışma süresini aşıyorlar. Vaka başına halihazırda ortalama 15 ile 20 arası görüşüyoruz."

Aşırı veri yüklenmesi ve karmaşıklığın getirdiği zorluklara çözüm bulma amacıyla Basel Üniversite Hastanesi ürologları ve IT uzmanları, klinisyenler için tamamen yeni, CE sertifikalı bir klinik karar destek çözümü sunmada küresel merkez olma amacıyla Siemens Healthineers ile iş birliğine girmişlerdir. AI-Pathway Companion Prostat Kanseri, çeşitli kaynaklardan her bir hastaya ait veriyi topluyor, entegre ediyor ve her bir hasta için kişiselleştirilmiş, hastalık özelinde bir model yaratıyor. Bu dijital çözüm, Avrupa Üroloji Derneğinin (EAU) veya Ulusal Kapsamlı Kanser Ağının (NCCN) kanıta dayalı kılavuzlarının yanı sıra yapay zeka algoritmaları sayesinde, klinik yol izlenirken güncel karar alma desteği sunuyor.

Christian Wetterauer, MD, senior urologist at the USB.

Örneğin, doğal dil işleme sayesinde radyoloji ve patoloji sonuçları ilişkilendirilir ve görselleştirilir. Kılavuz önerilerine bağlı olarak hastaya özel bir risk değerlendirmesi sağlanır. Klinik süreç boyunca hasta ayrıştırılır ve bireysel durumuna göre ilgili tanı koyma adımları veya önerilen tedavi seçenekleri belirlenir. Tüm bunlar ve daha fazlası pratisyen klinisyenlerin uygulaması için son derece sezgisel bir şekilde sunulur. Wetterauer belirtiyor: "Bu projenin en güçlü yanı, klinisyenlerin geliştirme sürecine erkenden dahil olmasıdır. Yazılım gerçekten de rutin klinik kullanıcıların özel gereksinimlerini yansıtıyor."

Basel Üniversite Hastanesindeki bu yeni çözümün önemli bir kullanım alanı da daha önce bahsedilen multidisipliner tümör konseyidir. Bu zamana kadar bir hastayı multidisipliner tümör konseyi için hazırlamak 5 ile 12 dakika arasında bir süre almaktaydı. Her bir vakayı sunmak ise ortalama 5 dakika sürmekteydi. Wetterauer'e göre, AI-Pathway Companion kullanılarak hem hastayı multidisipliner tümör konseyi için hazırlamak hem de konseyde hasta sunumunu yapmak daha çok zaman kazandırabilir: "Her bir hasta için veri toplama otomatik olarak yapıldığından artık her multidisipliner tümör konseyi öncesinde manuel olarak bilgiyi bir araya getirmek zorunda değiliz. Bu, hazırlık zamanını önemli ölçüde azaltacaktır."

Christian Wetterauer, MD, values AI-Pathway Companion, the new digital solution.

Christian Wetterauer, yeni AI-Pathway Companion dijital çözümüne değer veriyor.

Multidisipliner tümör konseyinde Siemens Healthineers çözümünü kullanmak zaman kazandırmanın yanı sıra her bir hasta için daha standart ve tutarlı sunum yapmayı mümkün kılarak daha açık önerilere izin verecektir. Tedavi edici seçenekler ve tanı koyma gereklilikleri, konseye telekonferans aracılığıyla katılan Basel Üniversite Hastanesi katılımcılarına ve diğer kurumlardaki meslektaşlara daha açık bir şekilde gösterilebilir.    

Multidisipliner tümör konseyi uygulamanın tek kullanım alanı değildir. Wetterauer'a göre AI-Pathway Companion, tüm farklı klinik sistemlerden gelen bilgileri bütünleştirdiğinden ve her klinik durumdaki hastaya kapsamlı bir genel bakış sunduğundan prostat kanseri bakımı ile ilgilenen klinisyenler için öncelikli kullanıcı arayüzüne evirilebilir: “Bu çözüm kolaylık sağlamasının yanı sıra bir eğitim aracı olarak da değerlendirilebilir. Bir kara kutu olmasa da kanıtları daha şeffaf hale getirmektedir. Bu, özellikle en güncel kılavuzları henüz çok iyi bilmeyen genç meslektaşlar için de değerli olacaktır.”

Sonuçta en güncel kılavuzlara ve klinik deney sonuçlarına dayanarak her bir hasta için özel olarak hazırlanmış öneriler, daha iyi sonuçlara dönüşebilir diyor Seifert: “Böyle bir çözüm daha kaliteli bir bakım hizmetine önceülük edecektir. Özellikle, şehir merkezinden uzakta bulunan hastanelerde ve yüksek vaka yüküne sahip küçük sağlık kurumlarında daha değerli olacaktır. Gelecekte kanıta dayalı bilgiyi ve hasta verilerini entegre etmeden hasta bakımı sunamayacağız.”

AI-Pathway Companion, yakında Basel Üniversite Hastanesinde multidisipliner tümör konseyi süresince kullanılacak ve değerlendirilecektir. Wetterauer, meslektaşlarının yeni yazılım çözümünü ilk defa görecekleri için gerçekten heyecanlı olduklarını belirtiyor: "Böyle bir şey şimdiye kadar mevcut değildi." Anlaşılır şekilde düzenlenmiş kullanıcı arayüzünün yanı sıra ürologların bu yaklaşımda sevdikleri şey, doktorların yerini almıyor olmasıdır: “Bu çözüm, veri entegrasyonu ve yapay zeka (AI) araçlarını kullanarak doktorlara yardımcı olmakta ve rutin görevlerden kurtarmaktadır. Bu, çok takdir görmektedir.”

Seifert'e göre, prostat kanseri tedavisi için gelen hastaların bekledikleri de budur: “Hastalar mevcut standartlara göre tedavi olmak isteseler de aynı zamanda doktorlarından bireysel öneriler ve yüz yüze görüşme de istiyorlar. Yazılım kesinlikle doktorun yerini alamaz. Ancak iyi donatılmış, kanıta dayalı öneriler yapılmasına yardımcı olur ve farklı tedavi seçeneklerini daha açık hale getirir.”



Kılavuzlar, klinisyenler için temel kaynaklardandır. Royal Liverpool Üniversitesi Hastaneleri Vakfı kanser araştırmalarına öncülük eden ve Avrupa Üroloji Derneği (EAU) Prostat Kanseri Kılavuz Paneli başkan yardımcısı olan Prof. Philip Cornford, kılavuz temelli tıp için dijital araçların faydalarını tartışmaktadır.

Son 10 yılda kılavuz yazımı nasıl bir gelişme göstermiştir?

Gerçekten büyük bir değişiklik olmuştur. Eskiden uzmanlar bir odada oturur ve düşündüklerini yazıya geçirirlerdi. Günümüzde iyi kılavuzlar resmi literatür araştırmalarına dayanmaktadır ve önerilerin dereceleri ise mevcut kanıtlara bağlıdır. Ayrıca çok daha hızlı hale geldik. Avrupa Üroloji Derneği (EAU) prostat kanseri kılavuzları her yaz güncellenmekte ve genellikle sonbaharda ek geçici güncellemeler de yapılmaktadır. Sadece geçtiğimiz yıl prostat kanseri hakkında 4500 yeni yayın bulunmaktaydı. Literatür araştırması kısmen dış kaynaklı. Kılavuz panelimizin sekiz yardımcı üyesi özetleri tarar ve farklı uzmanlıkları olan yaklaşık 20 panel üyemiz de nihai öneriler üzerinde çalışır.

Farklı yerlerde ve ülkelerde kılavuzun benimsenmesi hakkında ne biliyoruz?
Avrupa Üroloji Derneği (EAU) prostat kanseri kılavuzları, dünya genelinde 78 ülkede resmi kılavuz olarak kabul edilmektedir. Maalesef kılavuzların çeşitli ülkelerde nasıl hayata geçirildiği hakkında az şey biliyoruz ve bir ülkedeki farklı kurumların kılavuzları nasıl benimsediği konusunda da yeterli bilgimiz yok. Açıkça görülüyor ki kılavuz komitelerinin söylediği ile doktorun hastayla yüz yüze geldiğinde yaşananlar arasında büyük farklar var. Bu konu hakkında çok daha fazla şey öğrenmeliyiz.

Kılavuza dayalı dijital bir araç, tanı koyma ve tedavi standartları hakkında bilgi yaymaya yardımcı olabilir mi?
Hastalar konusunda bireysel, kanıta dayalı bilgi sunan dijital bir araç, muhtemelen kılavuz önerileri için de farkındalığı artıracaktır. Bakım noktasında bilginin hazır bulunması her zaman yardımcı olur ve klinisyenlerin de hastaya özel karar şemasının ortaya çıktığını görmeleri de çok faydalıdır. Bunu yapabilmek için gerçekten de bir yazılım çözümüne ihtiyacınız var. Bu yollar, çıktı alıp duvara asmak için oldukça karmaşıktır.

Böylesi bir yazılım, kılavuz panellerine de çalışmalarında yardımcı olabilir mi?
Avrupa Üroloji Derneği olarak AI-Pathway Companion çözümü için Siemens Healthineers ile yaptığımız iş birliği hakkında açıkçası en heyecan verici bulduğumuz şey budur: Günlük hayatta kılavuzların gerçekten nasıl uygulandığı ile ilgili geri bildirim alabiliriz. Birçok doktorun kılavuz önerilerinin farkında olması ancak yine de bu önerileri her zaman takip etmemesi gerçekten önemli bir sorundur. Bu, aslında gerçek dünyaya uymayan bazı önerilerin olabileceğini akla getirir. Böylesi bir yazılım çözümü üzerinde iş birliği yaparak klinisyenler için gerçekten neyin faydalı olup neyin olmadığı konusunda daha çok şey öğrenmeyi umuyoruz. Sonuçta, bu durum daha iyi kılavuzlar yazmamıza yardımcı olacaktır.  

Philipp Grätzel von Grätz tarafından yazıldı

Philipp Grätzel von Grätz, bağımsız tıp gazetecisi olarak Berlin'de yaşamakta ve çalışmaktadır. Uzmanlık alanları dijitalleşme, teknoloji ve kardiyovasküler terapidir.