Memenin tomosentez olarak adlandırılan 3D görüntüsü.
Enfeksiyon korkusu, kapasitesini aşan yoğun bakım üniteleri ve enfeksiyona karşı korunma sağlamak için çok emek isteyen tedbirler: COVID-19 hem sağlık sistemlerinin hem de hastaların sınırlarını zorluyor ve bu şimdilerde kansere yönelik sağlık hizmetlerini de etkiliyor. Sağlık sistemleri üstündeki büyük yük, tanı ve tedavinin gecikmesine yol açabilir. Ve yapılmayan kanser taramaları insanların hayatlarına mal olabilir. Dijital çözümler sağlık hizmetlerindeki bu arayı kapamaya yardımcı olacaktır.
2020 yılında Avrupa'da 4,8 milyon insana kanser tanısı konuldu. Bu her gün 13.000'den, her saat 546'dan ve her dakika 9 tanıdan fazladır.1 Birçok kanser türünde, erken tespit edilmesi halinde iyi bir iyileşme şansı vardır. Ancak öncelikler değişti: Birçok hasta COVID-19'a yakalanmaktan endişe ettikleri için kanser taramalarını ertelemektedir. Tıp merkezleri açık ve katı hijyen kuralları uygulanmasına rağmen, hastalar uzak durmaktadır ve bunun ölümcül sonuçları olabilir.
Kanser tanısı sayıları karantina sürecinde aldatıcı derecede düşük
Dünya Sağlık Örgütünde (WHO) Avrupa Bölge Direktörü olan Hans Henri P.Kluge pandemi dönemindeki gelişmeleri "felaket" olarak tanımlıyor. Örneğin Kırgızistan'daki Ulusal Onkoloji Merkezinde konulan kanser tanısı sayısı geçen yıl Nisan ayında yüzde 90 düştü. Ve Hollanda ve Belçika'da ilk karantina sırasında kanser tanıları yüzde 30 ile 40 arasında azaldı2. Bu "olumlu eğilim" yüzeysel çünkü hastalık ortadan kaybolmadı: hatta birçok vakada tespit edilmedi. En azından şimdilik. İngiltere'de geciken tanıların gelecek beş yıl içinde bağırsak kanseri ölümlerinde yüzde 15 artışa ve meme kanseri ölümlerinde yüzde dokuz artışa yol açması bekleniyor3.
Tarama merkezlerinde yığılma mı göreceğiz?
Birçok hasta önleyici bir check-up işlemi sırasında COVID-19'a yakalanmayacaklarından emin olmak için beklemek istiyor. Önleyici kişisel sağlık hizmetine odaklanılması ancak COVID-19 vakaları daha fazla düştüğünde ve toplum kendini daha fazla güvende hissettiğinde tekrar başlayacaktır - ve bu da tarama merkezlerinde bir yığılmaya yol açabilir. Bundan dolayı tıp merkezlerindeki muayenelerin güvenli olmasını ve daha da etkin yapılabiliyor olmasını sağlamak hiç olmadığı kadar önemli olacaktır. Sağlık çalışanlarının ve mamografi sistemlerinin sayısı pandemi başladığından beri değişmediği için kaynaklarda herhangi bir değişiklik yapılmadan, iki yeni yazılım çözümü kanser taramalarına yönelik artan talebi karşılamada sağlık çalışanlarına yardımcı olacaktır. Dolayısıyla bu bekleme süresinde sorunsuz şekilde çalışabilmenin anahtarı tarama merkezlerinde daha etkin iş akışları ve mevcut mamografi sistemlerinin optimum kullanımı olacaktır.
Meme dokusundaki değişikliklerin en erken şekilde belirlenmesi
Mamografi meme kanseri tarama programlarının çoğunun merkezinde yer alır. Dokudaki değişiklikler mamogramda belirlenebilir - en iyi senaryoda hastanın kendisinin veya doktorun elle muayene ile belirleyebileceğinden çok daha önce. Anlamlı bir klinik tablo oluşturmak için mamografi sistemleri meme dokusuna nüfuz etmek ve düzensizlikleri görünür hale getirmek için düşük dozlu x-ray kullanır.
Mamogram işlemi sırasında aslında ne oluyor?
"Bazı olağandışı sonuçlar saptadık" cümlesi, önleyici check-up yaptıran birçok hasta için ciddi bir darbe olabilir. Meme dokularında düzensizlikler saptandığını öğrendiklerinde kafalarında bin bir düşünce oluşur: "Kötü huylu mu ?" "Kemoterapi almak zorunda kalacak mıyım?" "En kötüsü için kendimi hazırlamalı mıyım?" Bazen daha kesin tanı konabilmesi için örneğin başka muayeneler/testler gerekliyse bu birkaç gün sürebilir ve bunları hızlı şekilde ardı ardına yapmak mümkün değildir. Bu da sonuç bekleyen kadınlar için stres dolu günler demektir.
Belirsizlik dönemini önemli oranda kısaltıyor
Bu, yeni yazılımın radyologların klinik görüntüleri değerlendirmelerine yardımcı olarak daha hızlı netlik kazandıracağı yerdir. Bir saatte sayıları 100'e ulaşabilen hastadan gelen veri setlerine dayanarak tanı koymak zorunda kalmaları radyologlar için beklenmedik bir durum değildir ve bu süreçte kazanılan her saniye değerlidir. Örneğin yapay zeka (AI) kullanarak meme dokusundaki düzensizliklerin gerçekte kanserli doku olma olasılığını hesaplamak mümkündür.
Bu tür ön-analiz, AI sisteminin netliği sayesinde tanıların verimliliğini ve ayrıca tanı doğruluğunu artırır. Nihai tanıyı koyarken deneyimli bir radyolog tarafından dikkatli bir değerlendirme tabii ki gereklidir ancak karşılaştırmalı değerleri toplayarak ve otomatik ve detaylı şekilde analizler yaparak AI süreci hızlandırabilir. Yazılım, süreci birkaç tıklama ile kısaltan yeni bir kullanıcı arayüzü içermektedir. Yakın gelecekteki önleyici check-up sayısında beklenen artışa rağmen bu zaman kazandıran önlemler hep birlikte radyoloji işlemlerindeki iş yükündeki artışı önleyecektir.
Akıllı mamografi çözümleri, hastaların sonuçlarını almadan önceki belirsizlik dönemini azaltmakla kalmamakta ayrıca dokularında kötücül tümör bulunan hastaların tedaviye daha erken başlayabilmelerini da sağlamaktadır. Hastalığın seyri açısından bu çok önemli olabilir.
Mevcut kaynakların akıllı programlanması
İkinci bir yazılım yeniliği bir sağlık kurumundaki tüm iş akışlarını mikroskop altına alır ve kadın sağlığı ile ilgili yöntemlere odaklanarak bir radyoloji departmanındaki ilgili parametreleri takip eder. Sistem muayene sürecinden çeşitli parametreler gösterir ve radyoloji ekibinin iş akışlarını iyileştirmelerine yardımcı olur. Verimsiz iş akışlarının neden olduğu kritik kaynak sıkıntıları bu şekilde belirlenebilir ve süreçleri iyileştirmek için uygun önlemler uygulamaya alınabilir. Örneğin bu, daha fazla muayeneye yönelik ilave kapasite olasılığı sağlayabilir ve bu ilave kapasite hemen net şekilde tanımlanamayan alışılmışın dışındaki sonuçlara sahip hastalar için kullanılabilir. Bunun sonucunda iş akışı planlaması iyileştirilebilir ve ilave tanı ve sonrasındaki tedavi prosedürleri daha hızlı şekilde başlatılabilir.
Ayrıca gösterge paneli kendini kanıtlamış prosedürleri daha da optimum hale getirmek için muayenede kullanılan radyasyon dozu ve meme kompresyonu seviyesini içeren detaylar ile birlikte mamogramdan gelen bilgileri belgelendirir.
Önleyici tıbbi check-up’ların tekrar rutin hale getirilmesi
Birçok kadın kanser tanısından korkar ancak erken tanı ile sağkalım oranı yüzde 99'a varabilmektedir.4 Bu nedenle koronavirüs pandemisi sırasında önleyici tıbbi check-up kontrollerinin ertelenmesi en yakın zamanda bitmelidir.
Örneğin üç boyutlu görüntüler (tomosentez) oluşturan son teknoloji ekipman kullanan sağlık hizmeti uygulamaları, önleyici tıbbi check-up işlemi sırasında COVID-19 enfeksiyonu korkusunu doğru bir perspektife yerleştirmekte önemli bir rol oynayabilir.
Mamografiye ilave olarak tomosenez formunda üç boyutlu görüntüleme de erken aşamada memedeki anomalileri saptamak için önemli bir tanı aracıdır.
Hastalara kesinlik sağlayacak ve tüm hijyen kurallarına uygun şekilde gerçekleştirilecek hızlı ve net bir tanı umudu sunmak onları düzenli taramalara tekrar başlamaya teşvik edecektir. Avrupa ve Kanada'dan tarama programlarına katılan kadınlarda ölüm oranlarının yüzde 40'dan fazla azaldığı gerçeğine bakıldığında iyimser olmak için gerekçeler mevcuttur.
